Ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας

Μετά το κάπνισμα, η διατροφή θεωρείται ο πιο σημαντικός τροποποιήσιμος παράγοντας για την πρόληψη και την αναστολή της εξέλιξης της νόσου.

Στις μελέτες «Coimbra Eye Study» και «Korea National Health and Nutrition Examination Survey» φάνηκε ότι η υψηλότερη κατανάλωση λαχανικών, φρούτων και ξηρών καρπών σχετίστηκε με στατιστικά σημαντική μείωση του κινδύνου ανάπτυξης της Η.Ε.Ω.
Στη μελέτη «The Blue Mountains Eye Study» φάνηκε ότι η τακτική κατανάλωση ψαριών οδηγεί σε μείωση του κινδύνου ανάπτυξης Η.Ε.Ω. σε άτομα με γενετική προδιάθεση.

Υψηλή περιεκτικότητα των φρούτων και των λαχανικών και κυρίως των πράσινων φυλλωδών σε καροτενοειδή ( π.χ. λουτεΐνη και ζεαξανθίνη).
Οι ξηροί καρποί έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε καλής ποιότητας λιπαρά οξέα.
Τα ψάρια αποτελούν επίσης εξαιρετική πηγή Ω-3 λιπαρών οξέων.
Το Ω-3 λιπαρό οξύ, DHA (docosahexaenoic acid) εντοπίζεται στους φωτοϋποδοχείς και στις συναπτικές μεμβρανές και είναι απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία του αμφιβληστροειδή.

Η διατροφική πρόσληψη δημητριακών ολικής αλέσεως (wholegrain) επίσης φάνηκε να είναι ευεργετική αναφορικά με τη μείωση του κινδύνου για ανάπτυξη Η.Ε.Ω. όπως φάνηκε στις μελέτες The Blue Mountains Eye Study και AREDS.

Και στις δυο μελέτες φάνηκε ότι η μείωση του προσλαμβανόμενου γλυκαιμικού δείκτη κατά 8-10 μονάδες ήταν ευεργετική.
Η συμμόρφωση σε μια μεσογειακή διατροφή είχε μειωμένο κίνδυνο εξέλιξης της AMD. Η μεσογειακή διατροφή χαρακτηρίζεται συνήθως από υψηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, οσπρίων, δημητριακών ολικής αλέσεως και ξηρών καρπών. μέτρια κατανάλωση ψαριών, πουλερικών και γαλακτοκομικών· και περιορισμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος. Χρησιμοποιείται ελαιόλαδο αντί για βούτυρο και μπορούν να καταναλωθούν μικρές έως μέτριες ποσότητες κόκκινου κρασιού.

Η υψηλή κατανάλωση λαχανικών και φρούτων πλούσιων σε καροτενοειδή και λιπαρών ψαριών φάνηκε και εδώ ιδιαίτερα ευεργετική

Η χρήση προϊόντων με υψηλή περιεκτικότητα σε ζωικά λίπη ή φυτικά προερχόμενα έλαια που είναι πλούσια σε Ω-6 λιπαρά οξέα καθώς και η συχνή κατανάλωση κόκκινου κρέατος και επεξεργασμένου κρέατος (αλλαντικών, λουκάνικων κ.α.) αυξάνουν σημαντικά των κίνδυνο εμφάνισης και εξέλιξης της νόσου

Η διατροφή υψηλού γλυκαιμικού δείκτη (άσπρο ψωμί, άσπρα μακαρόνια κ.α.) και η συχνή κατανάλωση αλκοόλ (> 2 μερίδες της ημέρα) αυξάνουν τον κίνδυνο της Η.Ε.Ω.

Ο ρόλος της διατροφής στο Γλαύκωμα

Κατάλληλες διατροφικές παρεμβάσεις φαίνεται να έχουν ευεργετική επίδραση στη ρύθμιση της ενδοφθάλμιας πίεσης, στην επίπτωση και στην εξέλιξη της νόσου.

Παχυσαρκία: Ο αυξημένος δείκτης μάζας σώματος έχει συσχετιστεί σημαντικά με αυξημένα επίπεδα IOP με πιθανούς μηχανισμούς το επαγόμενο οξειδωτικό στρες (διαταραχή της λειτουργία του γωνιακού δικτυωτού), το αυξημένο κογχικό λίπος (πιεστικά φαινόμενο – μείωση της ροής του υδατοειδούς υγρούκαι απορρύθμιση της οπισθοβόλβιας ροής αίματος).

Μεταβολικό σύνδρομο: Το μεταβολικό σύνδρομο έχει συσχετιστεί με αυξημένη IOP και ανάπτυξη γλαυκώματος (μελέτη σε 12,747 περιστατικά από τους Wygnanski- Jaffe et al. 2015).

Καφεΐνη: Προκαλεί παροδική αύξηση της IOP και στη μελέτη ”Blue Mountains Eye Study» φάνηκε ότι η μέση IOP ήταν υψηλότερη μεταξύ των ασθενών με γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας που κατανάλωναν τακτικά καφεϊνη. Διεγείρει την παραγωγή του υδατοειδούς υγρού. Σαφής συσχέτιση φάνηκε μόνο με το ψευδο-αποφολιδωτικό γλαύκωμα …. η συχνή κατανάλωση καφεϊνης αυξάνει τα επίπεδα της ομοκυστεϊνης (Pasquale et al. 2012).

Μαύρη Σοκολάτα: Πλούσια σε φλαβονοειδή που έχουν αντιοξειδωτική δράση και βελτιώνουν την παροχή σε νιτρικό οξείδιο (ΝΟ) και άρα τη ροή του αίματος. Πιθανόν ευεργετική σε ασθενείς με γλαύκωμα και καρδιαγγεικά νοσήματα.

Τσάι: Πολυφαινόλες, καφεΐνη και άλλα ιχνοστοιχεία (αντιοξειδωτική δράση) και να βελτιώνουν την παροχή αίματος στον αμφιβληστροειδή σε ασθενείς με γλαύκωμα. Σε μελέτη των Wu et al. με δεδομένα από τη National Health and Nutrition Examination Survey στις Η.Π.Α. φάνηκε ότι οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν τουλάχιστον ένα φλυτζάνι ζεστό τσάι την ημέρα έχουν χαμηλότερες πιθανότητες να αναπτύξουν γλαύκωμα.

Ginkgo biloba Extract: Βελτιώνει την αιματική ροή στον αμφιβληστροειδή (ιδιαίτερα σημαντικό σε γλάυκωμα φυσιολογικής/χαμηλής πίεσης), βελτιώνει την επιβίωση των γαγγλιακών κυττάρων και διαθέτει και αντιοξειδωτική δράση. Σε μελέτη των Park JW, et al. Παρατηρήθηκε βελτίωση της αιματικής ροής στην περι-θηλαία περιοχή σε ασθενείς με γλαύκωμα χαμηλής πίεσης. Σε κλινική μελέτη που διεξήχθη στην Κίνα δε φάνηκε κάποια ευεργετική επίδραση στα αρχικά στάδια της νόσου (πρόσφατη διάγνωση με ήπια διαταραχή του οπτικών πεδίων).

Φρούτα και λαχανικά: Ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Σε μελέτες των Coleman et al. [80] και Giaconi εt al. [18] φάνηκε μειωμένος κίνδυνος ανάπτυξης γλαυκώματος σε γυναίκες που κατανάλωναν φρούτα και λαχανικά πλούσια σε βιταμίνη Α, C και καροτενοειδή όπως καρότα, λαχανίδα, ροδάκινα κ.α. Σε μελέτη του Kang et al. [82] παρατηρήθηκε ότι η αυξημένη πρόσληψη τροφίμων πλούσιων σε νιτρικά (nitrates) και πράσινα φυλλώδη λαχανικά σχετίστηκε με χαμηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης γλαυκώματος ανοιχτής γωνίας.

Κρόκος Κοζάνης: Οι Jabbarpoor Bonyadi et al. μελέτησαν την επίδραση της καθημερινής λήψης κάψουλας σαφράν στο επίπεδο της ενδοφθάλμιας πίεσης ασθενών με γλάυκωμα ανοικτής γωνίας. Μετά από 3 εβδομάδες λήψης παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική μείωση της ΕΠ που πιθανόν οφείλεται στην ισχυρή αντιοξειδωτική δράση που βοηθά στην πιο εύρυθμη λειτουργία του γωνιακού δικτυωτού.

Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια

Καροτενοειδή: η προστατευτική επίδραση τους είναι αμφιλεγόμενη με τα περισσότερα στοιχεία να συνηγορούν υπέρ της δράσης αυτής.
Βιταμίνη C: Φαίνεται πως η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε βιταμίνη C είναι ευεργετική.
Βιταμίνη Ε: Ενδείξεις για προστατευτική της δράσης σε ασθενείς που δεν κάνουν χρήση ινσουλίνης.
Βιταμίνη D: Δε φάνηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση από τις υπάρχουσες μελέτες.
Φρούτα, λαχανικά και φυτικές ίνες : Η αυξημένη κατανάλωση έχει σημαντική προστατευτική δράση για την αναστολή της εξέλιξης (αντιοξειδωτική δράση και καλύτερος έλεγχος γλυκαιμικού δείκτη).
Ψάρια: Η υψηλή περιεκτικότητα σε καλά λιπαρά είναι ιδιαίτερα ευεργετική (Ω-3 με ανοσορρυθμιστική και αντι-αγγειογενετική δράση)
Θερμιδικό Ισοζύγιο: Φαίνεται ότι η αυξημένη πρόσληψη θερμίδων σχετίζεται με τον κίνδυνο εμφάνισης και εξέλιξης της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας.

Πιθανός προστατευτικός ρόλος της συχνής κατανάλωσης πράσινου τσαγιού.

Σε μελέτη των Diaz-Lopez και συνεργατών σε 3614 ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ φάνηκε ο προστατευτικός ρόλος της Μεσογειακής διατροφής στην επίπτωση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας.